AGUSTOS2019
1905 YILINDA İZMİR
1905 yılında İzmir'de neler oldu
Bu sayımızdan itibaren dergimizde yayınlanmış eski yazılardan örnekler paylaşacağız yeni okurlarımızla... Dergimizin 20. yayın yılına 1 yıl kaldı. İşte size A.Hilmi Baküs'ten keyifli bir yazı...
Hiç merak ediyor musunuz 1905 İzmir’inde durumları nasıdı? Bu sayfaların ortak adı İzmir Eskiden ya, biz de oturup bir yandan malumatfuruşluk yapalım öte yandan İzmir’den küçük öyküler anlatmaya çalışalım…
1905 yıının İzmirliler açısından en önemli yanı kuşku yok ki, dönemin padişahı II. Abdülhamid’in onca korkusuna rağmen elektriği sokaklarda değilse bile Kordon’daki evlerinde ve Basmahane’deki bazı “Mağazalarda” görmüş olmaları… İzmirlilerin Parmakkapı dedikleri Fevzipaşa Bulvarı açıırken yıkıan Roma döneminden kalma tarihi kapının yanında bir “manifatura” mağazası vardı, 1970’lere kadar
İzmir’de benzerlerinin yaşamını sürdürdüğü, Anadolu’daki bazı kasabalarda her şeye rağmen direnen manifatura mağazalarının biri… Ispartalı Biraderler Ticarethanesi idi bu mağazanın adı… 1848 yıında tesis edilmişti ve idare merkezi Londra’da “Commercial Union” ve “Deniz” Sigorta Kumpanyası’nın İzmir ve Ege Adaları için “yegane” acentasıydı... Ama mağazada Avrupa’dan ithal edilmiş (demek ki o zaman da ithal mal deliliği var) halıar ile fes fabrikasının şubesi de mağaza içindeydi… İşte havagazından üretilmiş elektriğin yaktığı ilk ampulleri de Ispartalı Biraderler getirmişlerdi İzmir’e…