MAYIS2022
ÜÇ FİDANA SELAM OLSUN
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan’ın İdamlarına
Cumhuriyet Senatosundan Üç Muhalif: Mucip Ataklı, Zihni Betil ve Turgut Cebe
6 Mayıs 1972’de idam edildiklerinde Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan 25, Hüseyin İnan 23 yaşındaydılar. O dönemde 12 Mart muhtıras ıyla iktidardan indirilen Süleyman Demirel, Deniz ve arkadaşlarının idamına "Evet" oyu veren Adalet Partisi'nin lideriydi. TBMM’de Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in idam kararları oylanırken, hiç tereddüt etmeden idamları onaylayan Demirel, aradan birkaç yıl geçtikten sonra 1975’te mobilya yolsuzluğundan yargılanan yeğeni Yahya Demirel’le ilgili olarak “25 yaşında çocukla uğraşıyorlar” diyebiliyordu.
Ülkeyi bu günkü duruma getiren süreci işin başında iken gören, direnen ve hiçbir çıkar gözetmeden halkımızın mutluluğu için mücadele eden devrimci gençlik önderlerinin idamlarının ne anlama geldiğini Türkiye bugün daha iyi anlıyor. Denizlerin idamlarına "onay" verenlerin tümü tarih sahnesinden silindi. Deniz, Yusuf, Hüseyin ise yiğitlikleri, gençlikleri ve tüm coşkularıyla her 6 Mayıs'ta yeniden doğuyor.
O günden bu yana geçen tam yarım yüzyıllık süre içinde unutulmak bir yana Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının isimleri onurlu bir kuşağın gururu haline geldi. 6 Mayıs, emperyalizmin tahakkümünden kurtulmuş, kendi halkının iradesiyle yönetilen "tam bağımsız ve gerçekten demokrat Türkiye" için mücadele eden devrimci gençlik önderleri; Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in doğum günüdür.
50. doğum günlerini, o sürece ilişkin birkaç ayrıntıyı hatırlatarak kutlamak istiyorum.
11 Mart 1972’de TBMM Başkanı Sabit Osman Avcı, Cumhuriyet Senatosuna bir yazı göndererek, TBMM’nin açık oyla kabul ettiği Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in ölüm cezalarının onaylanmasına dair kanun teklifini dosyası ile birlikte sunar.
Genç okuyucular için not ediverelim: O dönemin ikili yapısına göre, TBMM’nin kabul ettiği yasalar, Cumhuriyet Senatosu’nun onayından sonra ancak Cumhurbaşkanlığına gönderilirdi.
Cumhuriyet Senatosu’na intikal eden dosya, Anayasa ve Adalet Komisyonunda görüşülür.
On iki üyeli komisyonda, idamların infazına karşı durarak “muhalefet şerhi” yazan üç yürekli isim vardır: Mucip Ataklı, Zihni Betil, Turgut Cebe. Ne yazık ki onların karşı duruşlarına rağmen Senato kararı onaylar. Ve Karar, nihai onay için dönemin cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a gönderilir.
İşte aşağıda, bu sürece ait yazım biçimi bütünüyle korunan tutanakları ve üç fidana sahip çıkan üç karşı oy yazısını bulacaksınız.