KASIM2021
KIZIL ELMA
Kızıl Elma'dan İkinci Bahara Ayvalık
Kızıl Elma ve Kapetan Mihali Papazi Gezimiz sırasında Ayvalık’ın 13 Nisan Caddesindeki Şeytan’ın Kahvesi’nde soluklandık. “Şeytan” çocukluğunda çok yaramaz olan Midillili Halil’in (1877-1932) lakabıymış. Çocukları ve torunları işletmede onun lakabını yaşatmaktalar. Soğuk koruk sularını yudumlarken, işletmenin şimdiki sahibi Suat Bey üzerinde elma dalı kabartması olan bir tuğla getirdi. “Bu nedir?” diye sorduğumuzda; Yunanlı turistler buna “kızıl elma dediler” diye açıkladı. Tuğla binanın alnında imiş, tadilat sırasında çıkarıp bina içinde saklamaya başlamışlar. Mora Yarımadasında Yunanların 17 Mart 1821'de Osmanlılara karşı ayaklanmasına Ayvalık Rumları da destek vermişlerdi. Ayvalık’ta 1462’den 1922’ye kadar giden sürekli ayaklanmalar ayrıca incelenmesi gereken bir konu. Yunan isyancıları için “İstanbul’un alınıp, Bizans’ın tekrar canlandırılması” büyük utkuları olan “Kızıl Elma” ile simgeleşiyordu. Kısacası Rumların “Kızıl Elma” simgeli bu binası, isyancıların bir araya geldiği merkezlerden biri olmalı... Çete başları “Kapetan” adı alırdı Ayvalık Panagia Phaneromeni Ayazması’sının 1867’de Sakız Adası'ndan “Kapetan Mihali Papazi"nin harcamalarıyla yapıldığı söyleniyor ve ona ithaf edilen bir mermer levha iç kısımda sergileniyor. Kapetan Mihali Papazi de muhtemelen Türk köylerine yaptığı baskınlarda elde ettiği altınları bu ayazmaya bağışlamış bir çete reisi olmalı..