EKIM2021
Ayse Perin (Tatari)
Doğa Bahçeler Düşler
Doğa Bahçeler Düşler
Arkas Sanat Merkezi, yeni sergi ile sonbaharı karşılıyor.7 Eylül de açılan serginin ertesi günü, betona gömülmüş kentin, kırık dökük kaldırımlarında yürürken az sonra karşılaşacağım güzelliklerin heyecanı ile hayallere dalıyorum.
”Doğa Bahçeler Düşler” yeni serginin adı... İçeri adım atar atmaz kendimi harikalar diyarında buluyorum. Bir oda mavi diğer oda yeşile boyanmış, mavi ve yeşil duvarların üzerinde orman, deniz, nehir manzaraları, çiçekli çiçeksiz bahçeler, heykeller, cam objeler...
Zengin ve çok yönlü Arkas koleksiyonunun farklı bölümleri arasında bağlantılar kuran bu sergi koleksiyonun bir portresini oluşturuyor. Aynı zamanda Tabiat Ana’ya bir övgü niteliğindeki sergide, 16.yüzyıldan 20.yüzyıla uzanan döneme ait doğayı yücelten çalışmalara yer verilmiş.
Resim heykel dekoratif sanatlar ve tekstil sanatı gibi sanatın farklı alanlarından seçilen eserler, Türkiye ve yurt dışından önemli sanatçıların özgün bakış açılarını bir araya getiriyor.
Doğanın henüz insan tahribatına uğramadığı dönemlerde üretilmiş eserleri bir araya getiren sergi insanın doğanın bir parçası olduğunu ve ancak doğa ile var olabileceğini hatırlatma amacını taşıyor.
Bahçe; tabiatın insan tarafından tasarlanmış bir yaşam alanı ve doğa sanatıdır, pek çok kültürde cennet olgusu ile ilişkilendirilmiş bir mutluluk mekânıdır. Michel Foucault “Bahçe, dünyanın en küçük parçasıdır ve aynı zamanda tüm dünyadır, Antik Çağ’ın başından beri evrenselleştirilen, mutlu bir tür heterotopyadır” diye söz eder bahçeden... Bahçe, sunduğu güzellikler ile, insanlığın manevi dünyasını ve hayal gücünü de besler.
Fransadaki Art Nouvaeu hareketinin cam sanatındaki en önemli temsilcilerinden Emile Galle, Daum Kardeşler, Rene Lalique atölyelerinden çıkan cam eserler, sergi mekanının 2.katında yer alıyorlar.
Gallet’nin, Como Gölü adlı vazosu ile yeniden karşılaşmak beni çok heyecanlandırıyor. Vazo, gün batımı tefekkürünü; yarı şeffaf, rölyefli yüzeyi ve sade formu ile mükemmel yansıtıyor.
Mevsimlerin bahçelerine doğru gezintideyim...19. yüzyılın önemli heykeltıraşlarından eserler de sergideki seçkilerin arasında... Aynı döneme ait Flaman duvar halıları, Osmanlı saray halıları duvarları zenginleştiriyor.
Gölgeler ve Işıklar arasında Bahçe başlığındaki odada; Çiçekli Bahçede Madonna adlı eser... Sonsuz bir ilkbahar anında dondurulmuş bahçe, gölgesiz öğle ışığında betimlenmiş...
Bahçeler, insanın göçebeliği bırakıp yerleşik düzene geçmesiyle yakın bağlantılıdır şüphesiz. Belki de göçebeliğin belirsiz ve kırılganlığına karşı bir ilaç gibi de düşünülebilirler. Her bahçe sığınmak dinlenmek için gidilen, bir anlamda cennetin yansıması olarak düşlediğimiz bir alan... Kendimizi toparlayabileceğimiz, yenileyebileceğimiz farkındalığımızı ve anlayışımızı derinleştirebileceğimiz bir sığınak.
İşte bu cümleler ile hayallerim beni Kültürpark’a götürüyor. Bir zamanlar büyük bir bahçe olarak tasarlanmış park bugünlerde kendi geleceğinin kaygılarını taşıyor. Betonun içeriye adım atamadığı, sadece tabiatın var olduğu bir küçük cennete çok ihtiyacımız var.
Yeniden dikkatimi sergiye veriyor, resimlere bakmayı sürdürüyorum. Avrupa Resim sanatının önemli temsilcileri (Alfred Sisley, Maurice Vlamick, John Atkinson ..) yanısıra (Sami Yetik , Şeref Akdik, Osman Asaf, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Nazmi Ziya, Naci Kalmukoğlu, Zeki Kocamemi, Sami Lim, Hoca Ali Rıza, Eşref Üren) gibi Türk resim sanatının ustalarından doğa yorumları, binanın sessiz ve sakin odalarında insana mutluluk ve huzur veriyor.
Emil Galle’nin birkaç ahşap mobilyası da bu sergide yer alıyor. Art Nouveau Stilinde Müzik Dolabı ve salon masası dönemin özelliklerini yansıtıyor.
Sergiyi gezerken yaşadığımız dünyanın dertlerinden kısa bir an uzaklaşıyorum. Sokaktaki karmaşa çöpler, korna sesleri, kaba saba insanlar, çirkin yapılar, yürümekte zorlandığım biçimsiz bakımsız kaldırımlar sanata yenik düşüyorlar. Onlar ile vedalaşıyorum bir süreliğine.
Sergide, güzel bir sürpriz, Jean-Luc Maeso ile karşılaşıyorum.(Arkas sanat merkezi danışmanı, küratör) sergi ile ilgili küçük bir sohbetten sonra bana serginin Kataloğunu hediye ediyor.
Bu zarif jest ile kütüphaneme değerli bir eser katılmış oluyor. Katalog içindeki makaleler ve sergideki eserler aracılığı ile sanat, sanatçı ve doğa arasındaki ilişkiyi yeniden hatırlıyorum.