NISAN2019
MADAM MARTA AMATİ
Madam Marta Amati, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’ndan İzmir’e… Rita Ender, İzmir’de yıllarca yaşadığı sokağa komşu çalıştığım, matbaaya ve simit fırınına giderken her gün evinin önünden geçtiğim ama artık basamaklarına oturup serin akşam üzerleri keman çalmadığından kulağıma ne yazık notaları ulaşamayan Madam Marta Amati’yi anlatmış bize… Biz İzmirli hemşerilerine… Kitabın adı Madam Amati, fotoğraflar Berge Arabian tarafından çekilmiş. Aras Yayınları’ndan çıktı. Galata’da Schneidertempel Sanat Merkezi’nde bir sergi düzenlendi hem kitap hem de Madam Amati anlatıldı. Serginin ikinci rotası, Nisan ayında İzmir. İnsan komşularını, komşularının izlerini daha özenli saklamalı diye düşünmeden edemedim sergiyi gezerken… Karataş’taki Beth İsrael Sinagogu’nun ikinci katı, kadınlara ayrılan bölüm 2007 yılında sinagogun 100. yılında küçük bir bellek mekânı olarak kurgulanmış, İzmirli Yahudi Cemaatini anlatan bilgi, belge, fotoğraf ve dini objeler sergilenmeye başlanmıştı. Rita Ender oradaki ahşap orgun üzerinde, keman çalan, hafif kambur, “yaşını başını almış” bir kadın fotografı görür, çerçevenin hemen altında “Madam Marta Amati” adını okuyunca merak eder: “Kimdi Madam Marta Amati? Fotoğrafı neden oradaydı?”