ARALIK2019
TARİHTE MENKUL DEĞERLER
Osmanlıların esnekliği ve koşullara kendilerini uyarlama yetenekleri tarihlerinin en başından itibaren en temel özelliklerinden biridir… Osmanoğulları’nın bu pragmatizmi ve esnekliğinin kuruluş döneminde ortaya çıktığının özellikle altı çizilir ve Anadolu'nun kuzeybatısında İslam ile Hıristiyanlık arasında çok esnek bir ortam olduğu söylenir.
Tarih kitapları, Osmanlıların 16. yüzyıldan itibaren duraklama dönemine girdiğini yazar. Duraklama dönemi, sonra gerileme dönemi, sonra da dağılma dönemine dönüşür. 300 yıllık süreçte yaşanan bu dönemlere rağmen, imparatorluk asla bitmez. Avrupa'da ve Asya'da aynı dönemdeki diğer devletlere baktığımızda, aslında Osmanlılar bir hayli uzun ömürlüdür.
Osmanlı'nın Tanzimat'tan itibaren değişime açıldıkları, bir hayli hızlı tempoda 19. yüzyılda kurumlarını değiştirdikleri söylenir, ama Tanzimat'tan itibaren yaşanan bu kurumsal değişim Osmanlıların daha önceki yüzyıllarda, özellikle 17. ve 18. yüzyılda nasıl bu kadar geniş bir imparatorluğ u bir arada tutabildikleri sorusuna yanıt vermez.
Son 15-20 yılda iktisat tarihçileri ve iktisatçılar kurumların ve kurumsal değişimin, uzun dönemli değişiklikleri açıklamak için çok önemli olduğunu vurgular. Osmanlılar aslında pek çok konuya katıya da önceden belirlenmiş, örneğin dini öne çıkaran kurallarla, geçmişe dayanan düşmanlıklarla yaklaşmak yerine, davranışlarını değişen koşullara uyarlamak eğilimindeydi. Bu işi de en iyi yapabildikleri yer “çok dilli, çok renkli” İzmir’di…