OCAK2019
Prof. Dr. Levent Kırılmaz
Kendini Tanımak (1)
“Bütün ilimlerin özü kendin bilmektir.”
(Mevlana)
İnsancıl ahlak anlayışı insanı, kendi fiziksel ve ruhsal bütünlüğü içinde ele alır. Bu anlayışa göre, insan, kendi kendisinin hedefi ve amacı olabilmek için, önce kendisini bilmek ve kendisi olmak kararını almalıdır. İnsancıl ahlak şöyle söyler: İnsan eğer canlıysa neleri yapması gerektiğini iyi bilir. Canlı olmak çalışkan ve üretici olmak, ayrıca kendi insanca güçlerini soyut bir takım hedefler yerine, kendisi, insan ve varoluş amacı doğrultusunda kullanmak demektir. Eğer bir kişi kendi ideallerinin ve varoluş amacının, kendisi dışında (göklerde, geçmişte ya da gelecekte ) olduğuna inanıyorsa, o kişi kendini ve gerçekliği dışarıda arar ve hiçbir zamanda onu bulamaz. Böyle bir insan, ömrünü mümkün olan her yerde kendisine cevaplar ve çözümler arayarak geçirir. Oysa gerçek kendisine öylesine yakındır ki: Cevap kendinde ve kendi içindedir.
Kendini tanımak, İnsanın kendini iyi tanıması, olumlu ve olumsuz ya da iyi ve kötü yönlerini bilmesi, günlük yaşam içinde neyi yapıp yapamayacağını, yaşadıkları karşısında neler hissedeceğini, neler düşüneceğini ve neler yapacağını öngörebilmesi, içindeki istek ve gereksinimlerini görebilmesi ile yakından ilişkilidir.
Kendini tanıma, bir yanıyla basit, bir yanıyla da büyülü bir ifadedir. Her insanın içinde kendi tanıma isteği mutlaka bulunur. Ancak kendisiyle ilgili karşılaşabileceğini düşündüğü şeyler bir yandan da ürkütür insanı. Her insan içinde kendisinin bile bilmediği bir şeyleri sakladığının farkındadır.
Kendini tanıma süreci öncelikle insanın iç dünyasıyla, başka bir deyişle kendisiyle iletişime geçmesidir. Bu süreç insanın yaşadığı duyguları, aklından geçen düşünceleri, canlı ve cansız her türlü varlığa gösterdiği tutum ve davranışlarını yargılamadan gözlemesini ve çözümlemesini gerektirmektedir.
Kendini tanımak demek yaşadığımız olaylara ne tepki verdiğimizi de incelememizi
gerektirir. İnsan dünyaya eğlenmek ya da eziyet çekmek için değil, kendini geliştirmek için gelmiştir.
İnsanın kendini tanıması, kendini bulması anlamına gelir. Kendinizi tanımayı başladığınız zaman, hayatınız boyunca atıp atabileceğiniz en ihtişamlı adımlardan birini atmış olursunuz. Kendi kendinize yetmeye başlayabilirsiniz. İnsanın kendini tanıması zordur ama bu yolda ortaya koyacağınız çaba kesinlikle kayda değerdir. Çevrenizdeki insanların size ne söylediği değil sizin kendinizi nasıl hissettiğiniz önemlidir. Başkalarının size söylediklerine göre hareket ediyorsanız sorun bellidir. Sizin kendinize saygınız yok demektir. Önce bu sorunu ortadan kaldırmalısınız. Kendinize ve kendi hislerinize inanmanız gerekmektedir.
Kendini tanıma serüvenine çıktığınızda artık geçmişten bugüne kadar getirdiğiniz sorunlarınıza veda etme zamanı gelmiş demektir. Şüphesiz bunu gerçekleştirmek kolay olmayacaktır ama yaptıktan sonra kendinize olan güveniniz artacaktır.
Yanlış bile olsa kendi düşüncelerinize ve düşünme biçiminize inanmalısınız. Herkesin hata yapabileceğini kabul ederek hareket etmelisiniz. Hayatta sorumluluk almaya başlamalısınız. Plan yaparken detayları atlamadan ilerlemeli ve plan yaptığınız konuyu geniş bir biçimde ele almalısınız.
Yapmanız gereken, güne erken başlayıp günü doğru vakitte bitirmek, bahanelere sığınmadan gün içerisinde yapmanız gerekenleri yapmaktır. Hayatınızı bir düzene oturttuğunuz zaman hedeflerinizi gerçekleştirme, kendinizi tanıyıp geliştirme konusunda daha fazla şansa sahip olabilirsiniz.
Bir şeyin güzel olduğunu düşünüyorsanız ve size olumlu katkıları olacaksa, başkaları ne düşünürse düşünsün bu şeyi gerçekleştirmelisiniz. Karşınıza çıkacak bu durum en fazla keyif aldığınız şey olacak ve hayatınızı büyük ölçüde etkileyerek sizde itici bir etken olarak görev alacaktır. Örneğin yazı yazmaktan hoşlanıyorsanız tüm vaktinizi buna ayırabilir ve kendinizi daha iyi yazmaya teşvik edebilirsiniz. Hayatınız artık yazmaktan ve yazarak kendinizi mutlu edip başkalarına değer kazandırmakla devam edecektir.
Kendinize zaman ayırın. Neleri yapmayı sevdiğinizi ve neleri sevmediğinizi ortaya koyun. Aklınıza gelen fikirleri daima not edin. Kendinize ayırdığınız süre dışında sizi en çok memnun edecek işin ne olduğuna karar verin ve kariyerinizi bu yöne doğru yönlendirin.
Gerçekten kendinizi memnun ve mutlu ederek bir işte çalışmak istiyorsanız ekonomik koşulları göz önünde bulundurmak durumundasınız. Kariyer tercihinize en uygun iş daha fazla çalışmanızı ve daha az kazanmanızı sağlayabilir veya daha fazla çalışıp aynı zamanda daha fazla kazanmanız anlamına gelebilir. Bunlara tür durumlara hazırlıklı olmalısınız.
Bakış açınızı değiştirmek sandığınız kadar kolay olmayabilir. Gerçekten uzun süre kendinizle dahi mücadele etmeniz gerekebilir. Fakat verdiğiniz mücadele sizi sonucunda doğru noktaya ulaştıracaktır. Hayatınızda yer alan her insanı sevmek ve onunla mutlaka yakın ilişki kurmak zorunda değilsiniz. Bunun farkında olup gerekli adımları atmalı ve size hiçbir değer katmadığı halde çok sevdiğiniz insanlarla aranıza mesafe koymayı başarmalısınız.
Kaynak: Levent Kırılmaz, Yaşama Sanatı, Ege Üniversitesi Yayınları, Genişletilmiş İkinci Baskı, 2018