MARTNISAN2024
KAFTANLARIN ÖYKÜSÜ
Vintage Home by Yelis
Kaftanların öyküsü
Yaz sıcağı gülümsemesi ile kapıda beni bekliyordu Katie. Amerika’daki yaşantılarına Türkiye’de devam etme kararı almışlar, bahçesinde nar ağacı olan, Fethiye’de kendileri gibi şirin bir eve taşınmışlardı. Bahçedeki ahşap masaya bereket sembolü nar motifleri çalışacaktık. Evi gezerken salonun duvarında seramik bir kaftan ilişti gözüme. İşte o an karar verdim kültürel mirasımız olan, üzerinde çintemani ve laleler barındıran kaftan sembollerini nakşetmeye.
Osmanlı döneminde sultanların ve cariyelerin giydiği kaftanlar ipekli, ağır ve kıymetli kumaşlardan yapılır, altın telli şeritler ve kordonlar ile süslenirmiş.
Vezir kaftanları ise kıymetli düğmeler ve sırma şeritler ile tamamlanırmış ve önemli hizmet görenlere ödül olarak padişah tarafından kaftan verilirmiş. Kaftan desenlerindeki çintemani motifi Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu kökenli geleneksel bir tasarım...Bu motif, üçgen veya piramit şeklinde düzenlenmiş kıvrımlı çizgiler ve çevrelenmiş üç noktadan oluşuyor. “çintemani” Farsça kökenli. Çintemaninin güç ve kuvvet verdiğine, kötülükten uzaklaştıran bir tılsım olduğu, korunduğu ve iyi şans getirdiğine inanılırmış.
Motifteki üçgen şekli farklı güçlerin bir araya geldiğini temsil eder ve uyumun sembolüdür.
Kaftanlardaki desenlerin ne çok şey anlattığını öğrendikten sonra, nakışlarıma en çok yakışacak kumaşa karar verdim “kutnu kumaş” olmalıydı. Antep’te dokunan bu kumaşa yerinde ulaşmalıydım. İzmir’den Antep’e ve tekrar İzmir’e dönen bir sinerji oluştu. Tek tek renkler seçildi. Önce hayal edildi. Zihinden kumaşlara aksedildi. Hayalden gerçeğe geçiş biraz sancılı olsa da nakışlar belirdi.
Kaftan sembollerini kullandığım ev tekstilini çerçeveler ile tamamlamak istedim. Çerçevenin içindeki Arapça harfleri, geleneksel Türk el sanatlarından "tel kırma" ile çalıştık. Görsel zenginlik katmak ve tel kırma sanatını sonraki kuşaklara da tanıtmak istedim.
Kaftanlar koleksiyonum bir bütün olarak gözlerimin önündeydi. Katie ilk gördüğünde yorumu, “Küçük elbiseler çok güzel” oldu. Oysaki o küçük elbiseler koca bir imparatorluğun simgesiydi.
Sanat tarihi anlatmanın ve yaşatmanın en güzel yoluydu. Tarih sanatı, sanat tarihi besliyordu.
Bizden sonraki kuşakların tarihi de sanatı da sevmesi ve sahip çıkması dileğiyle.