MARTNISAN2023
38. ULUSLARARASI AYDIN DOĞAN KARİKATÜR YARIŞMASI
38. ULUSLARARASI AYDIN DOĞAN KARİKATÜR YARIŞMASI
En sert olayları çizip umudu diri tutuyorlar
Karikatür, nerede insanların tepki vermesi engelleniyorsa, ifade özgürlüğü yoksa, baskı ve şiddet varsa oradan daha çok ses veriyor sanki. Daha doğrusu etkili ses vermenin aracı oluyor bir bakıma…
38. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması’nın kataloğunu incelerken düşündüm bunları. İran’dan katılan çizer o kadar çok ki, kendilerini ifade etmenin, sanatsal faaliyetlerini sürdürebilmenin, dünyada olup bitenlere ses verebilmenin önemli bir kanalı olmuş karikatür yarışmaları. Nefes tazeleme gibi önemli bir işlevinden de söz edilebilir. Onları Bolsonaro’nun Brezilyası ve Şi Cinping başkanlığındaki Çin’den, onları da Endonezya ve Hindistan’dan çizerler izliyor.
38. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması Ödül Töreni, Tophane-i Amire’nin etkileyici atmosferinde yapıldı. Pandemi nedeniyle ödül töreni yapılamayınca geçen yılın kazanan çizerleri de bu yıl İstanbul’daydı.
Aydın Doğan Vakfı’nın 38 yıldır düzenlenen yarışmalarda çok değerli bir karikatür arşivi oluştu. Bugüne kadar 137 ülkeden 8.800’ü aşkın sanatçının katıldığı yarışma, dünyadaki en prestijli yarışmalardan biri kabul ediliyor. https://sanalmuze.aydindoganvakfi.org.tr/ adresinde oluşturulan sanal müzeye şöyle bir göz atın, bakın kırk yıl boyunca insanlık nelerle uğraşmış. Çarpıcı bir birikim. Son kırk yıl boyunca dünya gündemini, hayatımızı nelerin meşgul ettiğinin günlüğü bir bakıma… Sosyologların, iletişimcilerin, doktora öğrencilerinin, herkesin kullanımına açık bir kütüphane…
Sanal müzede farklı yılların çizgilerini izledikçe bazı dönemlerde dünyanın “tepesinin attığını” düşünmeden edemedim. İçinde yaşadığımız bu yıllar da öyle biraz…
Karikatür, söylenemeyen her şeyi kırıp dökmeden söyleyebilen, üstelik bunu, hafiften kalemin ucu bir yerinize batarken, acı ya da gülme arasında bir yerde yapabilen bir sanat dalı. Bu yıl en çok şiddet ve ayrımcılık kalemlere dolanmış. Diktatörler, insanlarına nefes aldırmayan yöneticiler, iklim krizi, Covid 19 ile sarsılan dünya, göçler, Rusya-Ukrayna savaşıyla tekrar çizilen savaş-barış karikatürleri sayfalarda göze çarpıyor. Bu sene 63 ülkeden 564 karikatürcü, toplam 1.531 eserle katılmış yarışmaya.
Yarışmada Portekiz'den Antonio Antunes'in başkanlığını yaptığı seçici kurulda Ercan Akyol (Türkiye), Liza Donnelly (ABD), Gürbüz Doğan Ekşioğlu (Türkiye), Pol Leurs (Lüksemburg), Piyale Madra (Türkiye), Fawzy Morsy (Mısır), Tan Oral (Türkiye) ve Marlene Pohle (Arjantin) yer aldı.